รหัสพรรณไม้ | 8-5461201-01-001 |
ชื่อพื้นเมือง (ชื่อที่ท้องถิ่นนั้นเรียก) | ต้นมะขาม |
ลักษณะวิสัย (เช่น ไม้ต้น ไม้พุ่ม ไม้เลื้อยไม้รอเลื้อย ฯลฯ) | ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงประมาณ 15-30 ม. เรือนยอดแผ่กิ่งก้านเป็นพุ่มกลม เปลือกต้นสีน้ำตาล ผิวขรุขระและหนา แตกเป็นร่องตามยาวและตามขวาง |
ลักษณะเด่นของพืช (เช่น สี กลิ่น ยาง มีหนามฯลฯ) | ใบ : ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ ออกตามกิ่งหรือก้านใบ ช่อใบยาว 5-10 ซม. ใบย่อยขนาดเล็กรูปขอบขนาน เรียงตรงข้ามจากใบใหญ่ที่โคนไปหาใบเล็กที่ปลาย จำนวน 10-20 คู่ ยาว 1–2 ซม. ปลายใบและโคนใบมน ขอบใบเรียบ แผ่นใบเกลี ยงหรือมีขนประปราย สีเขียวมีรสเปรี้ยว ดอก : ดอกช่อแบบเชิงลดห้อยลง ออกเป็นช่อเล็กๆที่ปลายกิ่ง หนึ่งช่อมี 10-15 ดอก กลีบเลี้ยงเป็นแผ่นรูปช้อน 2 แผ่น กลีบดอก 5 กลีบไม่เท่ากัน สีเหลืองอ่อนมีจุดประสีแดงอมน้ำตาลอยู่กลางดอก เกสรเพศผู้3 อันเชื่อมติดกัน เกสรเพศเมียมีรังไข่นูนเหนือกลีบเลี้ยง ผล : ฝักรูปร่างยาวหรือโค้ง แบนเล็กน้อยมีรอยคอดระหว่างเมล็ด ยาว 3-15 ซม. ฝักอ่อนมีเปลือกสีเขียวอมเทา เนื้อในติดกับเปลือก ฝักแก่สีน้ำตาลเปลือกแข็งกรอบหักง่าย เนื้อในเป็นสีน้ำตาลเข้มหุ้มเมล็ด มีใยเป็นเส้นแข็งตามยาว 4-6 เส้น เนื้อมีรสเปรี้ยว และหวานเมล็ด รูปร่างสี่เหลี่ยมหรือเกือบกลม ด้านข้างแบนเล็กน้อย ขนาดประมาณ 1 ซม. สีน้ำตาลเข้ม ผิวเป็นมัน |
ข้อมูลภูมิปัญญาท้องถิ่น (เช่น เป็นอาหาร ยารักษาโรคเครื่องมือเครื่องใช้ ฯลฯ) | ช่วยเสริมภูมิต้านทานโรค มีสารต้านอนุมูลอิสระช่วยบำรุงผิวพรรณ ชะลอวัย บำรุงกระดูกและฟัน ไม้ทำเครื่องเรือน เครื่องครัว เช่นเขียง และด้ามเครื่องมือทางการเกษตร และมีสรรพคุณเป็นยาพื้นบ้านดังนี้ ราก และแก่น :เป็นยาแก้ท้องร่วง ขับโลหิต เปลือกต้น: เป็นยาสมานบาดแผล ระงับเชื้อ แก้ฝีพุพอง เหงือกบวม แก้ไข้ ใบ : แก้ไข้ร้อนใน แก้หวัดคัดจมูก ขับเสมหะ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบาย แก้บิด เนื้อ: เป็นยาระบายแก้ท้องผูก ขับเสมหะ แก้ไอ เมล็ด : เป็นยาขับพยาธิตัวกลม พยาธิเส้นด้วย |
บริเวณที่พบ (ระบุ ชื่อหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ จังหวัด) | บ้านหนองริวหนังหมู่ที่ 5 ตำบลลำหนองแสนอำเภอหนองกุงศรี จังหวัดกาฬสินธุ์ |
หมายเหตุ |